Atatürk Araştırma Merkezi Yeni Bir Eseri Daha Okuyucuyla Buluşturdu
25 Haziran 2023
Atatürk Araştırma Merkezi Yeni Bir Eseri Daha Okuyucuyla Buluşturdu
Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye: Gerçek Tarih Arayışı (1920-1994)
Azerbaycanlı tarihçi Musa Qasımlı tarafından kaleme alınan bu eser; Sovyetler Birliği döneminde yasaklanmış olan Azerbaycan, Rusya, Gürcistan arşiv belgeleri ile Türkiye, ABD, Büyük Britanya arşiv belgeleri ve ilk kaynaklardan faydalanılarak hazırlanmıştır.
Bilindiği üzere tarihsel araştırmalar, sadece yakın ya da uzak geçmişte nelerin yaşandığını belirlemek için değil, yaşanan olay ve süreçlerin sebep sonuç ilişkisini açıklamak, kendisinden sonraki tarihi nasıl etkilediğini incelemek ve ibret almak açısından önemlidir. Bu gerçekten hareketle hazırlanan bu eserde bazı sorular sorulmaktadır; Ermenistan’da Sovyet iktidarı kurulduktan sonra Azerbaycan’a ve Türkiye’ye karşı asılsız iddialarının başlıca nedenleri ne idi? Ermenistan Türkiye’den istediğini alamayınca Azerbaycan’a karşı nasıl bir politika izlemiştir? Ermeni yönetimi amacına ulaşmak için hangi yöntemi kullanmıştır? Sovyet devleti ve bazı büyük devletler bazı büyük devletler Ermenilerden kendi amaçları için nasıl yararlanmışlardır? Bütün bu faaliyetleri hangi sonuçları doğurmuştur? Ermeni iddialarının gerçek tarihle bir ilgisi var mıdır? Tarihi gerçekler bu konuda ne diyor?
Eserde bu sorulara güvenilir arşiv kaynaklarına ve belgelere dayanarak tarih alanında dünyaca kabul görmüş metodolojik yaklaşımla, duygusallıktan uzak ve objektif bir şekilde cevap verilmektedir.
Ayrıca 1920 yılında Sovyetleştirildikten sonra Ermenistan ve Ermeni diasporasının Azerbaycan ve Türkiye aleyhine faaliyetleri ve buna Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği liderlerinin yaklaşımı, Azerbaycan topraklarının Ermenistan tarafından işgali ve sonuçları, siyasî ve uluslararası ilişkiler açısından ortaya koyulmaktadır.
Özetle eserde Ermenistan’da Sovyet hakimiyetinin kurulmasından başlayarak Dağlık Karabağ Savaşı’yla ilgili ateşkes ilan edilene dek geçen dönemde Ermeni diasporası ve Ermenistan yönetiminin Azerbaycan’a ve Türkiye’ye karşı faaliyetleri incelenmektedir.