20. Yüzyıl Başlarından Günümüze Türk Dünyası’ndaki Siyasi, İktisadi ve Kültürel Gelişmeler
28 Haziran 2023
20.YÜZYIL BAŞLARINDAN GÜNÜMÜZE TÜRK DÜNYASI’NDAKİ SİYASİ, İKTİSADİ VE KÜLTÜREL GELİŞMELER ULUSLARARASI SEMPOZYUMU
24-27 Nisan 2018 / Almatı – KAZAKİSTAN
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığınca 24-27 Nisan 2018 tarihleri arasında El-Farabi Adına Kazak Millî Üniversitesi ev sahipliğinde Kazakistan’ın Almatı şehrinde “20. Yüzyıl Başlarından Günümüze Türk Dünyası’ndaki Siyasi, İktisadi ve Kültürel Gelişmeler” konulu uluslararası bir sempozyum düzenlenecektir.
19.yüzyılın sonlarından günümüze, dünya tarihinde son derece önemli olayların yaşandığı bir dönem olmuştur. 20. yüzyılda, özellikle I. Dünya Savaşı’na giden süreç, savaş ve savaş sonrası dönem gelişmeleri başta olmak üzere bütün dünyayı etkileyen siyasi, ekonomik, kültürel değişim ve dönüşümler tüm devletleri, milletleri ve toplulukları derinden etkilemiştir.
Bu değişim ve dönüşümlerden etkilenen en önemli bölgelerden biri de kadim Türk mirasının egemen olduğu coğrafyadır. Sibirya’dan Balkanlara, Uzak Asya’dan Anadolu’ya kadar Türk halklarının yaşadıkları coğrafya, bu dönüşümün önemli bir parçası hâline gelmiştir. Türk nüfusunun çoğunlukta olduğu ve tarihin muhtelif dönemlerinde bağımsız devletler ve imparatorlukların kurulduğu bu coğrafya; Doğu Türkistan’dan (Sincan Özerk Cumhuriyeti /Doğu Türkistan/Kâşgar) başlayarak Afganistan, İran, Irak, Suriye, Anadolu, Balkanlar, Orta Avrupa, Deşt-i Kıpçak/Karadeniz’in kuzeyi, Kafkaslar ve Sibirya’yı içine almaktadır. Günümüzde, Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan devletlerinin ve Rusya Federasyonu dâhilindeki özerk Türk cumhuriyetlerinin bulunduğu bölge Hazar Ötesi/Doğu Türk Dünyası; Azerbaycan’dan başlayarak Kafkaslar, İran, Irak, Suriye, Anadolu, Balkanlar, Hazar Berisi/Batı Türk Dünyası olarak görülmektedir. 18. yüzyılın sonlarından başlayarak bu coğrafyanın merkezini oluşturan Orta Asya umumiyetle Türkistan olarak adlandırılmaktadır.
İşte bu coğrafyada 19. yüzyılın sonlarından başlayarak I. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan iç çatışmaların akabinde bölgede hâkim güç haline gelen SSCB, sosyalist ideolojinin rakibi olarak gördüğü geleneksel yönetim, üretim ve toplumsal örgütlenme biçimlerini tamamen değiştirerek yeni bir şekil vermeye yönelmiştir. Bu dönemin SSCB dâhilindeki farklı milletler açısından yarattığı toplumsal, kültürel ve ekonomik maliyet oldukça yüksektir. Sovyetleştirme politikaları çerçevesinde geliştirilen uygulamaların yarattığı sosyo-ekonomik ve kültürel alanlar başta olmak üzere ortaya çıkan etki ve değişimler, Türk toplulukları açısından incelenmeye değerdir.
Bu sempozyumdaki temel amaç, 19. yüzyılın sonlarından günümüze kadar bölgede meydana gelen, tarihî, kültürel, ekonomik, siyasi, askerî değişim ve gelişmeleri ve bunların sonuçlarını muhtelif açılardan ele alarak, bölgede gerek büyük güçler ve gerekse bölgesel güçler arasındaki rekabet ve etkileşimin nasıl ortaya çıktığı, bunun bölgeye nasıl yansıdığı ve bölgeye etkilerinin ne olduğunu farklı bakış açılarıyla incelemektir.
Böylece Doğu Avrupa’dan Uzak Asya’ya kadar geniş bir coğrafyada varlığını sürdürmekte olan Türk topluluklarının siyasi, iktisadi, kültürel ve diğer pek çok bakımdan geçirdikleri değişim süreci bütüncül bir perspektif ve disiplinlerarası yaklaşımla karşılaştırmalı bir yöntem çerçevesinde ele alınmış olacaktır.
Sempozyumda sunulacak bildirilerin daha önce başka bir yerde sunulmamış, makale, kitap, kitapta bir bölüm, bir tezin bölümü, ana başlığı veya alt başlığında yayımlanmamış ve işlenmemiş olması gerekmektedir.
Aşağıda sempozyumda yer alması planlanan bazı başlıklar sunulmuştur. Bildiri konuları bu başlıklarla sınırlı değildir. Sempozyumun genel çerçevesine uyulması ve konu dışına çıkılmaması şartıyla, farklı başlıklarda da bildiri sunulabilir.
Sempozyum Alt Başlıklar
- 19. Yüzyıl Sonu
- Türk Dünyası’nda Rusya Faktörü (Rus Yayılma Siyasetinin Gelişimi ve Bunun Türk Dünyası’na Etkisi)
- Türk Dünyası’nda Modernite ve Gelenek Çatışması (Eğitim, Toplum ve Siyaset)
- Değişimin Siyasi, İktisadi ve Kültürel Kökenleri
- 20. Yüzyıl
- Çarlıktan SSCB’ye Mimari, Şehircilik ve Çevre Sorunları
- Osmanlı Devleti ve Rusya’daki Meşrutiyet Hareketlerinin Bölgeye Etkileri
- Osmanlı Devleti’nin Çöküşünün Bölgeye Etkileri
- 1917 Rus Devrimi’nin Etkileri ve Sonuçları
- Nüfus Hareketleri, İktisadi Hayat, Siyasi Düşünce ve Kültür (Din, Dil, Alfabe, …vb.)
- 1918 ve Sonrası Bağımsızlık Hareketleri
- ve II. Dünya Savaşlarının Bölgedeki Etkileri
- SSCB Döneminde Bölgedeki Durum (Sovyet Uygulamalarının Türk Toplulukları Üzerindeki Etkileri: Açlık, Aydın Kırımı ve Sanat)
- Türkiye Cumhuriyeti ile Münasebetler
- SSCB Sonrası Gelişmeler
- Bağımsız Devletler ve Ulus İnşası
- Bölgesel Bütünleşme, İşbirliği ve Ayrışmalar
- Türkiye’nin Bölgeye Yönelik Politikaları ve Faaliyetleri
- Büyük Güçlerin Türkistan’a Yönelik Politikaları ve Faaliyetleri/Uluslararası İlişkiler
- Türk Devlet ve Topluluklarının Türkiye Cumhuriyeti ile Siyasi, İktisadi, Kültürel ve Diğer Alanlardaki İlişkiler