Atatürk Ansiklopedisi Temel İlkeleri

Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezince “Atatürk Ansiklopedisi” adıyla kapsamlı bir eser hazırlanmaktadır.  Merkezimizce eserin hazırlanmasını gerçekleştirmek, bilimsel ve teknik denetimini yapmak üzere bir çalışma Gurubu oluşturulmuş ve belirlenen iş akışına ilişkin bir zamanlama çizelgesi hazırlanmıştır.

Sorumlu Çalışma Gurubunca Ansiklopediye madde yazacak sayın yazarların bilgisine sunulmak üzere  aşağıdaki “Temel İlkeler” hazırlanmıştır.

1.Amaç: Bu eser, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün doğumundan başlanarak yetişmesinden ölümüne kadar devam eden süre içinde;

a) Yaşadığı mekânlar (beşerî ve fizikî),

b) Başlattığı, yönettiği ya da yönlendirdiği türden; 1908-1938 yılları ile geleceğimizin biçimlenmesinde ve toplumun yapılanmasında etkili olan olay ve olgular,

c) Gerçekleştirdiği eylemlerle doğrudan ilgili olan şahsiyetler hakkında birincil, güvenilir kaynaklara dayanarak bilgi vermek amacıyla yapılacaktır.

2.İçerik: Bu eser öncelikle, Atatürk’ün kendi elinden çıkmış birincil kaynaklara dayandırılacaktır. Bu kaynaklarda sözü edilen mekân, olay ve kişilerle ilgili bilgiler; tarihî süreç içinde, en yetkili kalemlerden çıkmış eser ve belgelere dayalı olarak verilecektir.

Ayrıca resmi arşivlerde bulunan ve ilgili olan her çeşit bilgi ve belgelerden de faydalanılacaktır.

Eseri hazırlayacak olan Çalışma Gurubunca; uzmanlık alanları dikkate alınarak tespit edilen sayın yazarlar, madde metinlerini bu yönergede belirlenen ilkelere göre kaleme alacaklardır. Çalışma Gurubu Üyeleri’nce metinlerin incelenmesinden sonra bu yazılarda; ifade, üslûp, yöntem ve tekniklerde birliği sağlamak amacıyla gerekli görülen değişiklik ve düzenlemeler ile kaynakçada yer alacak kitapların kimlikleri konusunda değişiklikler yapılabilecektir. Ancak bu değişikliklerin oranı hiçbir durumda ana metnin 1/4′ünü geçmeyecektir. Ayrıca; Ansiklopedi Çalışma Gurubu Üyeleri gelen yazıları içerik ve yayın ilkelerine uyum yönlerinden uygun bulmaması durumunda reddetme yetkisi de vardır. Bu Kurulun; metinlerde yapılması gereken çok önemli ve hacimli düzeltme ve değişiklikler önermesi halinde bu metin, yazarına tekrar gözden geçirilmek üzere gönderilir. Bu durumda yazarlar metni inceleyip, teklif edilen değişiklik ve düzeltmeleri kabul ya da reddetme yetkisine sahiptirler. Her iki durumda da yazarların kararlarını, en geç 15 gün içinde merkezimize bildirmeleri gerekmektedir. Kullanılan kaynaklar, yaygın bilimsel yöntemlere göre metin sonunda gösterilecektir. 12 punto Times New Roman yazı tipinde hazırlanan maddelerin belirtilen adrese gönderilmesi gerekmektedir. Yazarlar, kendi metinlerinde yer almasını uygun gördükleri resim, grafik, harita vb. görsel malzemeyi yazılarına ekleyeceklerdir.

Çalışma Gurubu tarafından kendilerine madde yazımı teklifinde bulunulan yazarların; teklif mektuplarını aldıkları tarihten itibaren en geç 10 gün içinde, bu teklifi kabul edip etmediklerine ilişkin kararlarını merkezimize bildirmeleri gerekmektedir.

Madde yazımını kabul eden yazarlar bu metinlerini; Mustafa Kemal Atatürk’ü en güvenilir kaynaklara dayalı olarak ve en doğru tarzda tanıtacak nitelikte ve kolay okunabilir özellikte olmasına özen gösterecekler. Her madde için talep edilen sayfa sayısı azami 5-6 sayfa olarak belirlenmiştir. Ancak,  bazı maddeler için daha az (1-2) sayfa gerektireceği gibi bazıları için de (6-10) daha fazla sayfa gerektirebilir. Bu durumun hazırlayacağınız maddenin önemine göre tarafınızdan, özenle değerlendirileceği beklenmektedir.

Çalışma Gurubu Üyelerinin incelediği metinleri kabul etmeme hakkı bulunduğunu ve bu durumda yazarlara hiçbir ödeme yapılmayacağını, metin yazarları şimdiden kabul etmişlerdir. Çalışma Gurubu Üyelerinin incelediği bir metni adı geçen ansiklopedi içerisinde yayımlamamaya karar verirse, bu hususu ilgililere bildirecektir.

Atatürk Ansiklopedisi içerisinde yayımlanacak metinlere Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile Bağlı Kuruluşları Telif Hakkı, Yayın ve Satış Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve buna dayalı olarak alınan 29.08.2007 tarih ve 549/3 sayılı Yönetim Kurulu Karan doğrultusunda hesaplanacak telif ücreti ödenecektir. Ödeme, eserin basımını takip eden 1 ay içerisinde yapılacaktır.

Hazırlanan eserden kaynaklanan işleme, çoğaltma, yayma, temsil, işaret ve ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim hakları Atatürk Araştırma Merkezine ait olacaktır.

Eserde kullanılan malzeme, eserin adı veya şekli değiştirilerek başka bir yerde yayımlanamaz. YD (yoğun disk) olarak çoğaltılma veya Genel Ağ (İnternet)’da yayımlanma haklarının tümü Atatürk Araştırma Merkezine aittir.

Metin hazırlayıcıları, Atatürk Araştırma Merkezinden yazılı izin aldıkları takdirde, bu metinleri; makalelerinde, bildirilerinde kaynak olarak kullanabilirler. Ancak sunum yaptıkları kongre ve benzeri durumlarda yayımlanacak kitapçıklar hariç, Atatürk Ansiklopedisi’nde yayımlanan metinlerini bildiri, makale, kitap olarak yayımlayamazlar, ağ sayfalarına (web site) koyamazlar.

Maddelerin Yazılışında Uyulacak İlkeler

a) Mekânların Anlatımı: Bu konudaki yazılarda; Atatürk’ün özel ve resmî hayatını içinde geçirdiği coğrafî/fizikî/beşerî mekânlar ele alınacaktır. Ancak bu mekânlar Atatürk’ün Türk Kurtuluş Mücadelesini yaparken gerçekleştirdiği iş ve işlemlerdeki boyutu ile incelenecektir. Meselâ Amasya; Millî Mücadelede iki önemli olay sebebiyle Ansiklopediye girecektir.

Amasya Tamimi,

Amasya Mülakatı,

Beşerî mekân/çevre olarak meselâ Çanakkale’de cephede, emrinde olan askerî birliklerin maddî-manevî boyutları “Çanakkale Cephesi” başlığı ile verilebilir. Bunun gibi; Dolmabahçe’nin Atatürk’ten önceki tarihine birkaç cümle ile değinildikten sonra, bu mekânda Atatürk’ün yaşadıkları, yakın çevresi ile birlikte yine uygun bir üslûpla yazıya geçirilebilir.

b) Şahsiyetler: Bu bölümde; Atatürk’ün yetişmesinde birincil rol üstlenen kişilerden başlanarak, onun gerçekleştirdiği, eylem, inkılâp ve fikrî yeniliklerin oluşmasında olumlu-olumsuz etkisi olan kişiler, bu eylem, inkılâp ve fikrî hareketlere etkileri boyutlarıyla ele alınabilir. Ancak, meselâ Latife Hanım’ın anne ve babasından gereğinden fazla bahsedilmesine gerek duyulmayabilir.

c) Olaylar: Bunlar,

(1)   Atatürk’ün bizzat (komutan olarak) başlatıp sonuçlandırdıkları olayları (19.Tümen’in kurulması gibi),

(2)  Katıldığı olaylar (Askeri Ataşe olarak Sofya’ya gidişi gibi),

(3)  Öncülük etiği olaylar (Şapka devrimi gibi),

(4)  Ülkemizde ilk defa ortaya attığı fikirler (Cumhuriyet fikri gibi),

(5)  Dünyada ilk defa ortaya attığı fikirler (Mazlum milletlerin kurtuluşu gibi),

(6)  İnkılâplar (siyasî, sosyal, kültürel, ekonomik vb. içerikleriyle),

(7)  Atatürk’ün ülkemizde ilk defa kurdurduğu sınaî ya da idarî kurum ve kuruluşlar ile etkileri ve yankıları.